Stronie reprezentowanej w postępowaniu cywilnym przez profesjonalnego pełnomocnika jakim jest radca prawny zwraca się koszty zastępstwa w wysokości należnej według rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Wydaje się to proste i klarowne, jednak przepisy uwzględniają różne scenariusze.

Sam zwrot, jak i jego dokładna wysokość, jest też zależny od uwzględnienia żądań w całości lub chociaż w części. W przypadku gdy żądanie zostanie uwzględnione przez sąd tylko w części, koszty zastępstwa są wzajemnie znoszone lub stosunkowo rozdzielone. Jednak pomimo to, sąd może nakazać jednej stronie zwrot  kosztów zastępstwa m.in. w przypadku gdy przegrana jest wyłącznie w małej części.

Istnieje też możliwość zasądzenia kosztów na rzecz pozwanego, pomimo wygrania przez powoda sprawy w całości. Dzieje się tak w przypadku, gdy pozwany nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał już przy pierwszej czynności procesowej żądanie powoda.

W uzasadnionych przypadkach sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów zastępstwa albo nawet nie obciążać kosztami zastępstwa w całości. Wszystko zależy od okoliczności danej sprawy. Oczywiście to tylko ogólny zarys problematyki kosztów zastępstwa procesowego.

Upraszczając, wspomniane rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych, mówi o stawkach minimalnych, które to stawki w sprawach uzależnionych od wartości przedmiotu sporu wynoszą:
1) do 500 zł – 90 zł;
2) powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
3) powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
7) powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
8) powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
9) powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

W przypadku wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym są to kwoty:
1) do 500 zł – 60 zł;
2) powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
3) powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
7) powyżej 200 000 zł – 7200 zł.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935), Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).